แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น ได้แก่
ห้องสมุดประชาชน พิพิธภัณฑ์ พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ หอศิลป์ สวนสัตว์
สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร์
อุทยานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ศูนย์การกีฬา สถานประกอบการ
วัด
ครอบครัว ชุมชน องค์การภาครัฐและภาคเอกชน แหล่งข้อมูล ภูมิปัญญาท้องถิ่น
แหล่งการเรียนรู้
อื่นๆ เป็นต้น
กลุ่มที่ 3 การวัดและประเมินผล
การวัดผล (Measurement) คือการกำหนดตัวเลขให้กับวัตถุ สิ่งของ เหตุการณ์ ปรากฏการณ์
หรือพฤติกรรมต่าง ๆ หรืออาจใช้เครื่องมือไปวัดเพื่อให้ได้ตัวเลขแทนคุณลักษณะต่าง ๆ
การวัดผลแบ่งเป็น 2 ประเภทคือ
1. วัดทางตรง วัดคุณลักษณะที่ต้องการโดยตรง เช่น
ส่วนสูง น้ำหนัก ฯลฯ
2. วัดทางอ้อม วัดคุณลักษณะที่ต้องการโดยตรงไม่ได้
ต้องวัดโดยผ่านกระบวนการทางสมอง
เช่น วัดความรู้ วัดเจตคติ วัดบุคลิกภาพ ฯลฯ
การวัดทางอ้อมแบ่งออกเป็น 3 ด้านคือ
2.1 ด้านสติปัญญา (Cognitive Domain) เช่น
วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน วัดเชาวน์ปัญญา
วัดความถนัดทางการเรียน
วัดความคิดสร้างสรรค์ ฯลฯ
2.2 ด้านความรู้สึก (Affective Domain) เช่น
วัดความสนใจ วัดเจตคติ วัดบุคลิกภาพ
วัดความวิตกกังวล วัดจริยธรรม ฯลฯ
2.3 ด้านทักษะกลไก (Psychomotor Domain) เช่น
การเคลื่อนไหว การปฏิบัติโดยใช้เครื่องมือ ฯลฯ
การประเมินผล (Evaluation) หมายถึง การนำเอาข้อมูลต่าง ๆ
ที่ได้จากการวัดรวมกับการ
ใช้วิจารณญาณของผู้ประเมินมาใช้ในการตัดสินใจ
โดยการเปรียบเทียบกับเกณฑ์ เพื่อให้ได้ผล
เป็นอย่างใดอย่างหนึ่ง
การประเมินผลแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
1. การประเมินแบบอิงกลุ่ม เป็นการเปรียบเทียบคะแนนจากแบบทดสอบหรือผลงานของบุคคลใด
บุคคลหนึ่งกับบุคคลอื่น
ๆ ที่ได้ทำแบบทดสอบเดียวกันหรือได้ทำงานอย่างเดียวกัน
นั่นคือเป็นการใช้
เพื่อจำแนกหรือจัดลำดับบุคคลในกลุ่ม
การประเมินแบบนี้มักใช้กับการ การประเมินเพื่อคัดเลือกเข้า
ศึกษาต่อ
หรือการสอบชิงทุนต่าง ๆ
2. การประเมินแบบอิงเกณฑ์ เป็นการเปรียบเทียบคะแนนจากแบบทดสอบหรือผลงานของบุคคลใด
บุคคลหนึ่งกับเกณฑ์หรือจุดมุ่งหมายที่ได้กำหนดไว้
เช่น
การประเมินระหว่างการเรียนการสอนว่าผู้เรียน
ได้บรรลุวัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ได้กำหนดไว้หรือไม่
ข้อแตกต่างระหว่างการประเมินผลแบบอิงกลุ่มและอิงเกณฑ์
การประเมินผลแบบอิงกลุ่ม
1. เป็นการเปรียบเทียบคะแนนที่ได้กับคะแนนของคนอื่น ๆ
2. นิยมใช้ในการสอบแข่งขัน
3. คะแนนจะถูกนำเสนอในรูปของร้อยละหรือคะแนนมาตรฐาน
4. ใช้แบบทดสอบเดียวกันทำหรับผู้เรียนทั้งกลุ่มหรืออาจใช้แบบทดสอบคู่ขนาน
เพื่อให้สามารถ
เปรียบเทียบกันได้
5. แบบทดสอบมีความยากง่ายพอเหมาะ มีอำนาจจำแนกสูง
6. เน้นความเที่ยงตรงทุกชนิด
การประเมินแบบอิงเกณฑ์
1. เป็นการเปรียบเทียบคะแนนที่ได้กับเกณฑ์ที่ได้กำหนดไว้
2. สำหรับการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนหรือเพื่อปรับปรุงการเรียนการสอน
3. คะแนนจะถูกนำเสนอในรูปของผ่าน-ไม่ผ่านตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้
4. ไม่ได้เปรียบเทียบกับคนอื่น ๆ
จึงไม่จำเป็นต้องใช้แบบทดสอบฉบับเดียวกันกับผู้เรียนทั้งชั้น
5. ไม่เน้นความยากง่าย แต่อำนาจจำแนกควรมีพอเหมาะ
6. เน้นความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา
บลูม
(Bloom) และคณะ ได้แบ่งพฤติกรรมที่จะวัดออกเป็น 3ลักษณะ
1. วัดพฤติกรรมด้านพุทธิพิสัย ได้แก่ การวัดเกี่ยวกับ ความรู้ ความคิด (วัดด้านสมอง)
2. วัดพฤติกรรมด้านจิตพิสัย ได้แก่ การวัดเกี่ยวกับความรู้สึกนึกคิด (วัดด้านจิตใจ)
3. วัดพฤติกรรมด้านทักษะพิสัย ได้แก่ การวัดเกี่ยวกับการใช้กล้ามเนื้อ และประสาทสัมผัสส่วนต่างๆ
ของร่างกาย (วัดด้านการปฏิบัติ)
จุดมุ่งหมายของการวัดผลการศึกษา
1. วัดผลเพื่อและพัฒนาสมรรถภาพของนักเรียน หมายถึง
การวัดผลเพื่อดูว่านักเรียนบกพร่องหรือ
ไม่เข้าใจในเรื่องใดอย่างไร
แล้วครูพยายามอบรมสั่งสอนให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้และมีความเจริญ
งอกงามตามศักยภาพของนักเรียน
2. วัดผลเพื่อวินิจฉัย หมายถึง
การวัดผลเพื่อค้นหาจุดบกพร่องของนักเรียนที่มีปัญหาว่า ยังไม่เกิด
การเรียนรู้ตรงจุดใด
เพื่อหาทางช่วยเหลือ
3. วัดผลเพื่อจัดอันดับหรือจัดตำแหน่ง หมายถึง
การวัดผลเพื่อจัดอันดับความสามารถของนักเรียน
ในกลุ่มเดียวกันว่าใครเก่งกว่า
ใครควรได้อันที่ 1 2 3
4. วัดผลเพื่อเปรียบเทียบหรือเพื่อทราบพัฒนาการของนักเรียนหมายถึง
การวัดผลเพื่อเปรียบเทียบความ
สามารถของนักเรียนเอง เช่น การทดสอบก่อนเรียน
และหลังเรียนแล้วนำผลมาเปรียบเทียบกัน
5. วัดผลเพื่อพยากรณ์ หมายถึง
การวัดเพื่อนำผลที่ได้ไปคาดคะเนหรือทำนายเหตุการณ์ในอนาคต
6. วัดผลเพื่อประเมินผล หมายถึง
การวัดเพื่อนำผลที่ได้มาตัดสิน หรือสรุปคุณภาพของการจัดการศึกษาว่า
มีประสิทธิภาพสูงหรือต่ำ ควรปรับปรุงแก้ไขอย่างไร
มาตราการวัด
1. มาตรานามบัญญัติ เป็นมาตรการวัดที่ใช้กับข้อมูลเป็นเพียงการเรียกชื่อ
หรือจำแนกชนิดหรือสัญลักษณ์
กับสิ่งต่าง ๆ ไม่สามารถบอกปริมาณมากน้อยได้ แสดงให้เห็นเพียงความแตกต่างของสิ่งต่าง
ๆ เช่น
การจำแนกคนเป็นเพศหญิง-ชาย หมายเลขโทรศัพท์ ทะเบียนรถ
2. มาตราเรียงอันดับ สามารถนำข้อมูลมาเปรียบเทียบกันได้
หรือเป็นการจัดอันดับข้อมูลได้ว่ามาก - น้อย
สูง-ต่ำดี-ชั่ว
3. มาตราอันตรภาค
สามารถบอกความห่างระหว่างสองตำแหน่งได้ เช่น การวัดอุณหภูมิ หรือเซลเซียส
4. มาตราสัดส่วน
เป็นมาตราการวัดที่มีลักษณะสมบูรณ์ทุกอย่าง มีศูนย์แท้ ซึ่งแปลว่าไม่มีอะไร
หรือเริ่มต้นจาก 0เช่น ความสูง 0 นิ้ว ก็แปลว่าไม่มีความสูง หรือน้ำหนัก 0 กิโลกรัม ก็เท่ากับไม่มีน้ำหนัก
หลักการในการวัดผลและประเมินผลทางการศึกษา
การวัดผลและประเมินผลทางการศึกษา เป็นกระบวนการที่มีระเบียบแบบแผน เพื่อให้ได้มา
ซึ่งตัวเลขหรือสัญลักษณ์ที่แสดงถึงปริมาณ หรือคุณภาพของคุณลักษณะที่วัดได้ เพื่อจะได้นำผลของการ
วัดมาเป็นข้อมูลในการประเมินผลได้อย่างถูกต้อง ดังนั้นการวัดผลทางการศึกษาจะมีประสิทธิภาพ
ควร
ปฏิบัติดังนี้
1.วัดให้ตรงกับวัตถุประสงค์
ในการวัดผลแต่ละครั้งถ้าผลของการวัดไม่ตรงกับคุณลักษณะ
ที่เราต้องการจะวัดแล้ว ผลของการวัดจะไม่มีความหมาย และเกิดความผิดพลาด
ในการนำไปใช้ต่อไป
ดังนั้นการวัดผลควรมีการกำหนดจุดมุ่งหมายของการวัด
ต้องรู้ว่าจะนำผลการสอบไปเพื่อทำอะไรบ้างเพื่อ
ใช้เครื่องมือและกำหนดวิธีการให้เหมาะสม ถ้าจุดมุ่งหมายทางการศึกษาต่างกัน
แบบทดสอบที่ใช้ ก็
ควรจะแตกต่างกัน วิธีการใช้แบบทดสอบก็ย่อมแตกต่างกัน ความผิดพลาดที่อาจทำให้การวัดไม่ตรง
กับวัตถุประสงค์ คือ
1) ไม่เข้าใจในคุณลักษณะที่ต้องวัด คือ
ผู้วัดมีความเข้าใจในสิ่งที่จะวัดไม่ชัดเจน หรือเข้าใจ
เกี่ยวกับ
สิ่งที่จะวัดผิด ทำให้ความหมายหรือคำจำกัดความของสิ่งที่จะวัดนั้น
ไม่ตรงตามต้องการ อันเป็น ผลทำให้การวัดคลาดเคลื่อนไม่ตรงกับวัตถุประสงค์ได้
2) ใช้เครื่องมือไม่สอดคล้องกับตัวแปรที่จะวัด การเลือกใช้เครื่องเป็นเรื่องสำคัญสำหรับ
นักวัดผลอย่างมาก
เพราะการใช้เครื่องมือถูกต้องเหมาะสมย่อมทำให้ผลการวัดน่าเชื่อถือและสอดคล้อง
กับความต้องการ ทางตรงกันข้ามถ้าใช้เครื่องมือไม่ถูกต้อง
ผลการวัดอาจทำให้ขาดความเชื่อถือได้
3) วัดได้ไม่ครบถ้วน การวัดที่ดีต้องวัดคุณลักษณะได้ครอบคลุมครบถ้วนตามลักษณะตัว
แปรนั้นๆ การวัดเพียงบางส่วนบางองค์ประกอบ ย่อมทำให้ผลการวัดนั้นไม่แน่นอนและไม่สามารถสรุป
ผลได้อย่างมั่นใจ
4) เลือกกลุ่มตัวอย่างไม่เหมาะสม บางครั้งผู้วัดมีความรู้ในสิ่งที่จะวัดเป็นอย่างดี รู้วิธีการ
วัดที่ถูกต้องและมีเครื่องมือที่ดีความเที่ยงตรง สามารถวัดได้ครอบคลุมพฤติกรรมหรือคุณลักษณะนั้น
ๆ
แต่กลับไปวัดกลุ่มตัวอย่างที่ไม่ถูกต้องหรือกลุ่มตัวอย่างที่ไม่มีคุณลักษณะนั้น
ผลการวัดก็ย่อมไม่ถูกต้อง
ตรงตามวัตถุประสงค์เช่นกัน
2. ใช้เครื่องดีมีคุณภาพ ผลของการวัดจะเชื่อถือได้มากน้อยเพียงใดนั้นขึ้นอยู่กับเครื่องมือที่ใช้ ถ้าหาก
เครื่องที่ใช้วัดมีคุณภาพไม่ดีพอแล้ว การวัดนั้นก็ให้ผลที่ไม่เกิดคุณค่าใดๆ เช่น การสอบ
ถ้าใช้ข้อสอบที่มีคุณภาพไม่ดีไปทดสอบผู้เรียน ผลหรือคะแนนที่ได้ก็ไม่มีความหมาย บอกอะไรเราไม่
ได้ ยิ่งกว่านั้นถ้านำผลจากการวัดไปใช้ในการตัดสินใจ
ก็อาจทำให้การตัดสินใจนั้นผิดพลาด อาจเกิด
ผลเสียเป็นผลกระทบจากการประเมินนั้นได้
3. มีความยุติธรรม การวัดผลการศึกษาซึ่งจัดได้ว่าเป็นการการวัดตัวแปรทางด้านจิตวิทยา
หรือทางสังคมศาสตร์นั้น จะได้ผลดีต้องมีความยุติธรรมในการวัด
สิ่งที่ถูกวัดจะต้องอยู่ภายใต้สถานการณ์
ที่เป็นไปเหมือน ๆ กัน ไม่มีการลำเอียง
4. แปลผลได้ถูกต้อง การวัดผลทุกครั้งผลที่ได้ออกมาย่อมเป็นตัวแทนของจำนวนหรือระดับ
ของคุณลักษณะที่ต้องการจะวัดนั้น ซึ่งส่วนใหญ่แล้วผลของการวัดมักออกมาในรูปของคะแนนหรืออันดับ
ที่ แล้วจึงนำผลนั้นไปอภิปรายหรือเปรียบเทียบกัน จึงจะทำให้ผลการวัดนั้นมีความหมาย
และเกิด
ประโยชน์ ซึ่งการแปลผลจะได้ผลดีมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับหลักเกณฑ์ในการแปรผลว่าสมเหตุสมผล
มากน้อยเพียงไร โดยนำไปเปรียบเทียบกับเกณฑ์หรือมาตรฐานที่มีอยู่แล้ว
หรือนำไปเปรียบเทียบกับ
คนอื่นหรือผลงานของคนอื่น ๆ ที่วัด คุณลักษณะเดียวกันโดย
เครื่องมือเดียวกัน ซึ่งการเปรียบเทียบ
เหล่านี้จะมีความหมายเพียงไรข้นอยู่กับหน่วยของการวัดเป็นสำคัญ
5. ใช้ผลการวัดให้คุ้มค่า การวัดที่นอกจากจะเป็นการตรวจสอบว่าสิ่งที่วัดมีคุณภาพ
เช่นไร
แล้ว ยังมุ่งหวังที่จะนำผลที่ได้จากการวัดไปเป็นเเนวทางในการปฎิบัติและปรับปรุงกิจกรรมต่าง
ๆ ทาง
การศึกษาให้ดีขึ้นด้วย ในการวัดผลการศึกษาควรมีจุดมุ่งหมายของการวัดหลาย
ๆ ด้าน และพยายามใช้
ผลการวัดนั้นให้สนองจุดมุ่งหมายที่วัดเหล่านั้นให้มากที่สุด เช่น ผลจากการสอบของนักเรียน อาจเป็น
เครื่องชี้แนะการปรับปรุงการเรียนการสอนของผู้สอน
นำผลไปใช้ในการแนะแนวการเรียนสำหรับผู้เรียน
แต่ละคน และใช้ประกอบการปรับปรุงระบบการบริหารภายในโรงเรียน
เป็นต้น ดังนั้นในการสอบหรือ
การทดสอบนักเรียน เพื่อประเมินผลว่านักเรียนได้มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปตามที่กำหนดไว้ใน
หลักสูตรมากน้อยเพียงใด มีจุดเด่นจุดด้อยประการใดควรต้องปรับปรุงแก้ไขอย่างไรบ้าง ครูจึงต้องมี
ทักษะและความรู้ความสามารถ ในเรื่องต่อไปนี้
1. มีความรู้-ความเข้าใจในเนื้อหาที่จะวัดและประเมินผลเป็นอย่างดี
ในฐานะครูผู้สอนรายวิชาต่างๆ ปกติก็ต้องมีความรู้-ความเข้าใจในเนื้อหาวิชาที่สอนและพฤติกรรม
ที่ประสงค์จะให้เกิดขึ้นในตัวนักเรียนอยู่แล้ว
แต่ในฐานะนักวัดผลและประเมินผล
ซึ่งต้องทำหน้าที่สร้าง
เครื่องมือไปตรวจวัดสัมฤทธิ์ทางการเรียนในเนื้อหานั้น ยิ่งจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจที่ลึกซึ้งในเนื้อหา
มากยิ่งขึ้น
กล่าวคือไม่เพียงแต่มีความรู้ความเข้าใจในข้อเท็จจริงและหลักเกณฑ์ของเนื้อหาเท่านั้น แต่ยัง
ต้องรอบรู้ในเนื้อหาสาระที่นักเรียนมักเกิดความเข้าใจผิดอยู่เสมอ
รอบรู้ในเนื้อหาที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน
ทั้งนี้ก็เพื่อที่ใช้เป็นพื้นฐานในการสร้างเครื่องมือเช่น
แบบทดสอบให้มีประสิทธิภาพและมีคุณภาพดีต่อไป
2. มีความรู้-ความเข้าใจในตัวนักเรียนที่ได้รับการวัดและประเมินผลเป็นอย่างดี
ผู้ที่ทำหน้าที่ในการวัดผลและประเมินผลทางการศึกษา จะต้องมีความรู้ความเข้าใจ
และรู้จักนักเรียน
ที่จะได้รับการวัดผลและประเมินผลเพื่อจะได้ใช้เป็นข้อมูลในการสร้างเครื่องมือให้เหมาะสมสอดคล้องกับ
ธรรมชาติและระดับความสามารถของผู้ถูกวัด
การรู้จักและมีความรู้เกี่ยวกับตัวนักเรียนเป็นรายบุคคลและ
ในภาพรวมทั้งกลุ่ม ทำให้ครูทราบถึงศักยภาพ สมรรถภาพ และความสามารถของผู้ถูกวัดได้เป็นอย่างดี
เครื่องมือที่สร้างเพื่อใช้ทดสอบถ้าได้คำนึงถึงสภาพความเป็นจริงของผู้ที่จะถูกทดสอบแล้ว
โอกาสที่จะสร้าง
เครื่องมือให้มีคุณภาพเหมาะสมกับผู้ถูกทดสอบก็สูงขึ้น
3. มีทักษะในการใช้ภาษา
เครื่องมือที่ใช้ในการวัดผลการศึกษาทั้งหมดนั้น
จำเป็นต้องใช้ภาษาเป็นสื่อในการทดสอบ โดยใช้
ภาษาพูดสำหรับการสัมภาษณ์
และใช้ภาษาเขียนในเครื่องมือประเภท แบบทดสอบ แบบสอบถามแบบ
สำรวจรายการ (Checklist) แบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) ทักษะในการใช้ภาษาจึงเป็นสิ่ง
จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับนักวัดผลประเมินผลการศึกษา หากการใช้ภาษาในเครื่องมือไม่สามารถสื่อสารให้
ผู้ถูกวัดเข้าใจได้ตามที่ตัองการเท่ากับสิ่งเร้า(Stimuli) ขาดประสิทธิภาพในการไปกระตุ้นให้ผู้ถูกวัดตอบ
สนอง (Response) หรือแม้จะตอบสนองโดยแสดงพฤติกรรมย้อนกลับมาแต่ก็เป็นพฤติกรรมที่เกิดจาก
ความเข้าใจผิดในถ้อยคำของคำถาม
นักวัดผลและประเมินผลที่ดีจึงต้องมีทักษะในการใช้ภาษา
ทั้งใน
ภาษาพูดและภาษาเขียนให้ ผู้ถูกวัดเข้าใจตรงกับเจตนารมณ์ของตน
ทั้งนี้ยังหมายรวมถึงการใช้ภาษา
เหมาะสมกับวัย ระดับชั้นวุฒิภาวะ
และลักษณะเฉพาะของผู้ถูกวัดอีกด้วย
4. มีความรู้และความคุ้นเคยในเครื่องมือวัดและประเมินผล
ในการวัดและประเมินผลการศึกษาเครื่องมือที่ใช้ตรวจวัดหรือทดสอบเพื่อให้ได้ข้อมูลเบื้องต้น
สำหรับนำไปประมวลเพี่อการประเมินผลนั้น
มีอยู่มากมายหลายชนิด ส่วนใหญ่เป็นเครื่องมือที่นักจิตวิทยา
หรือ
จิตแพทย์ได้ใช้อยู่ ลักษณะและประสิทธิภาพของเครื่องมือแต่ละชนิดก็มีความแตกต่างกัน
ข้อจำกัด
มีเงื่อนไข และวิธีการใช้ต่างกันออกไป นักวัดผลและประเมินผล จึงจำเป็นต้องเรียนรู้ในเครื่องมือแต่
ละชนิดอย่างถ่องแท้ เพื่อสามารถเลือกเครื่องมือมาใช้วัดได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมนอกจากนี้การได้
เรียนรู้จนคุ้นเคยกับเครื่องมือวัดผลชนิดต่าง
ๆ เป็นอย่างดี จะช่วยให้นักวัดผลและประเมินผลสามารถ
สร้างเครื่องมือชนิดนั้นๆ ขึ้นมาใช้เองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เนื่องจากเครื่องมือที่ใช้วัดผลทางการศึกษา
จำเป็นต้องสร้างใหม่ให้เหมาะแต่ละครั้งมีการปรับปรุงแก้ไขตลอดเวลา
ส่วนมากมีลักษณะเป็นข้อเขียน
(Paper and Pencil) มิใช่เครื่องมือสำเร็จรูปที่สามารถนำมาใช้ได้ตลอดไปนักวัดผลจึงจำเป็นต้องสร้างขึ้น
มาใช้เองให้ตรงกับจุดมุ่งหมายในแต่ละครั้งของการวัด
กลุ่มที่ 4 ระบบ
ระบบการเรียนการสอน
ระบบการเรียนการสอน ก็คือ การจัดองค์ประกอบของการเรียนการสอนให้มีความ
สัมพันธ์กันเพื่อสะดวกต่อการนำไปสู่จุดหมายปลายทางของการเรียนการสอนที่ได้กำหนดไว้
องค์ประกอบของระบบการเรียนการสอน
ระบบการเรียนการสอนประกอบด้วยส่วนย่อยๆ ต่าง ๆ
ซึ่งมีความเกี่ยวพันกันและกัน
ส่วนที่สำคัญคือ กระบวนการเรียนการสอน ผู้สอนและผู้เรียน
ยูเนสโก ( UNESCO ) ได้เสนอรูปแบบขององค์ประกอบของระบบการเรียนการสอนไว้ โดยมีองค์ประกอบ 6 ส่วน คือ
1. องค์ประกอบของการสอนจะประกอบด้วย ผู้สอน ผู้เรียน สื่อ การเรียนการสอน
วิธีสอนซึ่งทำงานประสานสัมพันธ์กัน อันจะเป็นพาหะหรือแนวทางผสมกลมกลืนกับเนื้อหาวิชา
2. กิจกรรมการเรียนการสอน จะต้องมีสื่อการเรียนการสอนและแหล่งที่มาของสื่อการเรียนการสอน
เหล่านั้น
3. ผู้สอนต้องหาแนวทาง
แนะนำช่วยเหลือผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ที่ดีที่สุด
4. การเสริมกำลังใจ การจูงใจแก่ผู้เรียน นับว่ามีอิทธิพลต่อการที่จะเสริมสร้างความสนใจ
ให้การเรียนการสอนมีคุณภาพ
5. การประเมินผล
ผลที่ออกมาอย่างมีประสิทธิภาพโดยการประเมินทั้งระบบ
เพื่อดูว่าผลที่ได้นั้นเป็นอย่างไรเป็นการนำข้อมูล ข้อเท็จจริงมาเปรียบเทียบกับประสิทธิผลของระบบ
เพื่อการแก้ไขปรับปรุงต่อไป
6. ผลที่ได้รับทั้งประเมิน เพื่อประเมินผลในการปรับปรุงและเปรียบเทียบกับการลงทุนในทางการศึกษา
ว่าเป็นอย่างไร
ตัวป้อน
( Input
) หรือ ปัจจัยนำเข้าระบบ
คือ ส่วนประกอบต่างๆ ที่นำเข้าสู่ระบบได้แก่ ผู้สอน ผู้สอน ผู้เรียน หลักสูตร สิ่งอำนวยความสะดวก
ผู้สอน หรือครู
เป็นองค์ประกอบสำคัญที่จะทำให้การเรียนการสอนบรรลุผลตามวัตถุประสงค์
ซึ่งขึ้นอยู่กับคุณลักษณะหลายประการได้แก่คุณลักษณะด้านพุทธิพิสัย เช่น ความรู้ ความสามารถ
ความรู้จำแนกเป็นความรู้ในเนื้อหาสาระที่สอน ความรู้ในเทคนิคการสอนต่าง ความตั้งใจใน
การสอน ฯลฯ
ผู้เรียน
ผู้เรียนเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุดในระบบการเรียนการสอนซึ่งจะบรรลุผลสำเร็จได้
ย่อมขึ้นอยู่กับคุณลักษณะของผู้เรียนหลายประการ เช่น ความถนัด ความรู้พื้นฐานเดิม ความพร้อม
ความสนใจและความพากเพียรในการเรียนทักษะในการเรียนรู้ ฯลฯ
หลักสูตร คือ หลักสูตรเป็นองค์ประกอบหลักทีจะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
หลักสูตรประกอบด้วยองค์ประกอบพื้นฐาน 4 ประการคือ
- วัตถุประสงค์การเรียนรู้
- เนื้อหาสาระที่เรียน
- กิจกรรมการเรียนการสอน (รวมวิธีสอนและสื่อการเรียนการสอน)
และ
- การประเมินผล
สิ่งอำนวยความสะดวก อาจเรียกอีกอย่างว่า "สิ่งแวดล้อมการเรียน" เช่น ห้องเรียน สถาน
ที่เรียน
ซึ่งประกอบด้วยโต๊ะ เก้าอี้ แสดงสว่าง ฯลฯกระบวนการ ( Process
) ในระบบการเรียนการสอน
ก็คือ การดำเนินการสอนซึ่งเป็นการนำเอาตัวป้อนเป็นวัตถุดิบในระบบมาดำเนินการเพื่อให้เกิดผลผลิต
ตามที่ต้องการ ในการดำเนินการสอนอาจมีกิจกรรมต่างๆ หลายกิจกรรม ได้แก่ การตรวจสอบและเสริม
พื้นฐานการสร้างความพร้อมในการเรียน
การใช้เทคนิคการสอนต่าง ๆและอาจใช้กิจกรรมเสริมการตรวจ
สอบและเสริมพื้นฐาน เป็นกิจกรรมที่ทำให้ผู้สอนรู้จักผู้เรียนและได้ข้อสนเทศที่นำมาใช้ช่วยเหลือผู้เรียน
ที่ยังขาดพื้นฐานที่จำเป็นก่อนเรียน ให้ได้มีพื้นฐานที่พร้อมที่จะเรียนโดยไม่มีปัญหาใด ๆ
การสร้างความพร้อมในการเรียน
เมื่อเริ่มชั่วโมงเรียน โดยทั่วไปแล้ว จะมีผู้เรียนที่ยังไม่พร้อม
ที่จะเรียน เช่น พูดคุยกัน คิดถึงเรื่องอื่น ๆ ฯลฯ ถ้าผู้สอนเริ่มบรรยายไปเรื่อยๆ อาจไม่ได้ผลตามที่ต้องการ
โดยเฉพาะในช่วงต้นชั่วโมงนั้นจึงควรดึงความสนใจของผู้เรียนให้เข้าสู่การเรียนโดยเร็ว ซึ่งทำได้หลายวิธี
เช่น ใช้คำถาม ใช้สื่อโสตทัศนูปกรณ์ช่วยเร้าความสนใจ หรือยกเรื่องที่เกี่ยวข้องมาเล่าให้นักเรียนฟัง
ในการสร้างความพร้อมไม่ควรใช้เวลามากเกินไป น่าจะใช้เวลาไม่เกิน 5 นาที และทำทุกครั้งที่สอน
เมื่อพบว่าผู้เรียนยังไม่พร้อมผลผลิต ( Output )
ผลผลิต คือ ผลที่เกิดขึ้นในระบบซึ่งเป็นเป้าหมายปลายทางของระบบ
สำหรับระบบการเรียนการสอนผลผลิตที่ต้องการก็คือ การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้เรียนไปในทาง
ที่พึงประสงค์ เป็นการพัฒนาที่ดีในด้าน
-พุทธิพิสัย ( Cognitive )
-จิตพิสัย ( Affective ) และ
-ทักษะพิสัย ( Psychomotor )
การติดตามผล
ประเมินผล และปรับปรุง เพื่อให้การเรียนการสอนบรรลุผลอย่างมี
ประสิทธิภาพผู้สอนจะต้องพิจารณาองค์ประกอบต่าง ๆทั้งหมดในระบบ โดยพิจารณาผลผลิตว่าได้ผล
เป็นไปดังที่มุ่งหวังไว้หรือไม่มีจุดบกพร่องในส่วนใดที่จะต้องแก้ไข ปรับปรุงบ้าง
กลุ่มที่ 5 การบูรณาการ
การบูรณาการ หมายถึง การนำศาสตร์หรือความรู้วิชาต่าง ๆ
ที่สัมพันธ์กันนำมาเข้าด้วยกันหรือ
ผสมผสานได้อย่างกลมกลืน
เพื่อนำมาจัดเป็นการเรียนการสอนภายใต้หัวข้อเดียวกัน
เชื่อมโยงกันเพื่อ
ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
โดยมีการเน้นองค์รวมของเนื้อหามากกว่าองค์ความรู้ของแต่ละรายวิชา และ
เน้นการสร้างความรู้ของผู้เรียนที่มากกว่า
การให้เนื้อหาโดยครูเป็นผู้กำหนด
ลักษณะสำคัญของการสอนแบบบูรณาการ
1.เป็นการบูรณาการระหว่างความรู้ กระบวนการ และการปฏิบัติ
2.เป็นการบูรณาการระหว่างวิชาได้อย่างกลมกลืน
3.เป็นการบูรณาการระหว่างสิ่งที่เรียนกับชีวิตจริง
4.เป็นการบูรณาการเพื่อจัดความซ้ำซ้อนของเนื้อหาต่างๆ
5.เป็นการบูรณาการให้เกิดความสัมพันธ์กันระหว่างความคิดรวบยอดของวิชาต่าง
ๆ เพื่อทำให้เกิด
การเรียนรู้ที่มีความหมาย
การจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการ
การจัดการเรียนการสอนในการเขียนแผนการสอนของผู้สอนแบ่งออกเป็น 2
ประเภท (การเขียนแผน
แบบบูรณาการมีมากกว่านี้ ตามความเหมาะสม) ดังนี้
(1)การบูรณาการภายในวิชา มีจุดเน้นอยู่ภายในวิชาเดียวกันอาจนำวิชาต่าง
ๆ ที่สัมพันธ์กันมาบูรณาการ
กันเองของวิชานั้นและไม่แยกหรือขยายไปกับวิชาอื่น
(2)การบูรณาการระหว่างวิชา มีจุดเน้นอยู่ที่การนำวิชาอื่นเข้าเชื่อมโยงด้วยกัน
ตั้งแต่ 2 วิชาขึ้นไป
โดย
ภายใต้หัวข้อเดียวกันว่าวิชาใดที่สามารถนำเข้ามาบูรณาการด้วยกันได้
ไม่จำเป็นว่าต้องทุกวิชา หรือ
ทุกกลุ่มประสบการณ์เข้าด้วยกัน
หรืออาจครบทุกวิชาหรือทุกกลุ่มประสบการณ์ก็ได้
การวางแผนการจัดทำแผนแบบบูรณาการ
การจัดทำแผนการสอนแบบบูรณาการ เป็นการนำวิชาการต่าง ๆ
ที่มีความสัมพันธ์กันมาเชื่อมโยงกัน
ซึ่งสามารถทำได้โดยการสร้างหัวข้อเรื่องที่มีความสอดคล้องกับวิชานั้น ๆ
เข้าด้วยกัน ผู้สอนต้องคำนึง
สิ่งต่อไปนี้
1. การเลือกหัวเรื่อง จากประเด็นต่าง ๆ ที่ต้องการเรียน เช่น
ประเด็นแนวคิด ประเด็นของเนื้อหา
เมื่อได้แล้วนำจุดประสงค์ของแต่ละรายวิชา
ที่ต้องการให้เกิดการเรียนรู้ของผู้เรียน
เข้ามาสร้างเป็น
กิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการ
2. การนำจุดประสงค์ของรายวิชาต่าง ๆ
ที่สัมพันธ์กันมาสร้างเป็นหัวข้อเรื่องและนำมาจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนแบบบูรณาการ
ประโยชน์ของการบูรณาการ
1. เป็นการนำวิชาหรือศาสตร์ต่าง ๆ เชื่อมโยงกันภายใต้หัวข้อเดียวกัน
2. ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนที่ลึกซึ้ง
และมีลักษณะใกล้เคียงกับชีวิตจริง
3. ช่วยให้ผู้เรียนได้รับความรู้ ความเข้าใจ ในลักษณะองค์รวม
4. ช่วยให้ผู้เรียนสามารถแสวงหาความรู้ ความเข้าใจ จากสิ่งต่าง ๆ
ที่มีอยู่รอบตัว
5. เป็นแนวทางที่ช่วยให้ครูได้ทำงานร่วมกัน
หรือประสานงานร่วมกันอย่างมีความสุข
6. ส่งเสริม สนับสนุนให้ครูได้คิดวิธีการหรือนำเทคนิคใหม่ ๆ มาใช้
ทำอย่างไรจึงจะจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ
1. ผู้สอนมีความเชื่อมั่นและเข้าใจตรงกันในเรื่องการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ
2. ผู้สอนได้วางแผน
ได้คิดกระบวนการเรียนรู้และมีการประเมินผลร่วมกัน
3. ต้องยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางให้ผู้เรียนสามารถค้นหาคำตอบได้ด้วยตนเองและได้ลงมือปฏิบัติจริง
4. เน้นการเรียนรู้ที่เกิดจากการนำวิชาต่าง ๆ
เชื่อมโยงกันมากกว่าที่จะเกิดจากเนื้อหาใดเนื้อหาหนึ่ง
เท่านั้น
5. มีการนำข้อมูล ทรัพยากรท้องถิ่น
และภูมิปัญญาท้องถิ่นมาจัดการเรียนรู้แบบองค์รวมหรือ
แบบบูรณาการ
จะรู้ได้อย่างไรว่าได้มีการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ
เราจะทราบได้อย่างไรว่ามีการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการแล้วหรือยังโดยดูได้จากหัวข้อต่อไปนี้
1. ผู้เรียนมีโอกาสได้เลือกเรียนตามความถนัด ความสนใจของตนเอง
2. มีการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างหลากหลาย
กว้างขวางตามความพร้อมของผู้เรียน
3. เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้คิด ได้ทำ ได้แก้ปัญหา
ได้ค้นพบคำตอบด้วยตนเอง
และผู้เรียนลงมือปฏิบัติ
เองโดยมีผู้สอนเป็นเพียงให้คำแนะนำให้คำปรึกษา
4. มีการเชื่อมโยงเนื้อหาในวิชาเดียวกัน หรือต่างวิชา
5. มีการยืดหยุ่นเวลาเรียนได้ตามสถานการณ์
6. มีการเชื่อมโยงสาระสำคัญหรือความคิดรวบยอดต่าง ๆ อย่างมีความหมาย
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น